Το Μανδήλι είναι ένα χωριό χτισμένο στους πρόποδες του Μενοίκιου
όρους σε υψόμετρο 290 μέτρων, που η ιστορία του χάνεται στα βάθη των χρόνων. Δε
γνωρίζουμε την ακριβή ημερομηνία που το Μανδήλι χτίστηκε, αλλά οι πρώτες
οικογένειες διέθεταν σπίτια και κτίσματα γύρω από τη σημερινή πλατεία του.
Αργότερα, με την ανταλλαγή των πληθυσμών της Θράκης και με τις γενοκτονίες των
Ελλήνων του Πόντου, ο οικισμός επεκτάθηκε νοτιότερα δημιουργώντας τον προσφυγικό οικισμό του
χωριού. Κατά τη διάρκεια του Α’ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, Μανδηλιώτες και
Μανδηλιώτισσες αγωνίστηκαν για την ελευθερία τους και δε δίστασαν ακόμη και να
πεθάνουν για αυτήν.
H επιγραφή "Καλώς ήρθατε στο Μανδήλι" |
Φτάνοντας στο χωριό συναντάμε το εξωκκλήσι του Αγίου Μανδηλίου όπου μας υποδέχεται η επιγραφή «Καλώς ήλθατε στο Μανδήλι». Λίγα μέτρα δυτικότερα διακρίνουμε το καμπαναριό της εκκλησία της Αγίας Κυριακής, με το σταυρό στην κορυφή του να διατείνεται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Ο αιωνόβιος πλάτανος , σήμα κατατεθέν της πλατείας του χωριού |
Περπατώντας στην
πλατεία, δέος προκαλούν οι δύο πλάτανοι. Ο γηραιότερος από τους δύο, φυτεμένος περίπου το 900 μ.Χ διακρίνεται από την αρχή του χωριού λόγω του
εντυπωσιακού του ύψους, ενώ ο δεύτερος πλαισιώνει το συντριβάνι με τα τρεχούμενα νερά το οποίο σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά σπίτια δίνουν την αίσθηση
μιας άλλης εποχής....
Κάτω από την σκιά που προσφέρουν τους καλοκαιρινούς μήνες, μπορεί κάποιος να απολαύσει τον καφέ του, καθώς και τους μεζέδες που προσφέρει το ουζερί "Η Πλατεία" που βρίσκεται στο κέντρο της.
Η γούρνα που μαγνητίζει τα βλέμματα.. |
Είναι αδύνατον να μην παρατηρήσει κάποιος την πετρόχτιστη γούρνα...Η μοναδική αρχιτεκτονική της, παράλληλα με το τρεχούμενο δροσερό νερό που φθάνει κατευθείαν από την πηγή, εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη.
Αξιοσημείωτη είναι η επιγραφή που υπάρχει εδώ και δεκαετίες : «ΜΕΤΡΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΟΧΙ ΜΕ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΤΟΥ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΚΟΜΑ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΤΟ ΠΟΣΟΝ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΟΥ» του Πολιτιστικού Συλλόγου Μανδηλίου «Η Αγάπη».
Ανηφορίζοντας, φτάνουμε στο Δημοτικό Σχολείο, η λειτουργία του οποίου σταμάτησε τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ’70. Σήμερα ο προαύλιος χώρος έχει ανακαινισθεί και διαθέτει γήπεδο μπάσκετ και παιδική χαρά. Αποτελεί το κύριο σημείο συνάντησης των νέων του χωριού και τους καλοκαιρινούς μήνες γεμίζει από παιδιά κάθε ηλικίας ...Επίσης, στο Δημοτικό Σχολείο Μανδηλίου πραγματοποιούνται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Σύλλογος του χωριού.
Το Δημοτικό Σχολείο Μανδηλίου |
Παρά το γεγονός ότι το Μανδήλι είναι ένα χωριό πενήντα μόλις μόνιμων κατοίκων, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο πληθυσμός του αυξάνεται κάθε καλοκαίρι με ανθρώπους που καταφθάνουν σε αυτό όχι μόνο προκειμένου να συναντήσουν συγγενείς και φίλους, αλλά και για να βιώσουν ακόμη μία φορά την αίσθηση ξεγνοιασιάς και χαλάρωσης που προσφέρει στους επισκέπτες του.
Όλοι οι χωριανοί συναντώνται στις 16 Αυγούστου, στο πανηγύρι
του Αγίου Μανδηλίου, όπου γλεντούν κάτω από τον έναστρο ουρανό με τη συνοδεία
παραδοσιακής μουσικής. Επίσης, ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού διοργανώνει
κάθε χρόνο έντεχνη μουσική βραδιά καθώς και αγώνα μπάσκετ με τους κατοίκους του
γειτονικού χωριού της Σκοπιάς.
Το Μανδήλι διαθέτει επίσης πεζοπορικά μονοπάτια. Κάποια από
αυτά μας οδηγούν στον Άγιο Χαράλαμπο και τον Άγιο Θανάση, στην Μάνα και το Κρύο το Νερό, όπου για πολλά
χρόνια αποτελούν το κυριότερο σύστημα παροχής νερού του χωριού. Στα πλούσια
βοσκοτόπια συναντούμε γούρνες όπως αυτή του Καρά-Ιβάν του Καρνατζιά και βρύσες
με νερά που αναβλύζουν από τους βράχους στην περιοχή Αγίασμα.
Όπως και να έχει, το Μανδήλι κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην
καρδιά των ανθρώπων που είχαν την τύχη να το επισκεφθούν. «Καλώς ήλθατε στο
Μανδήλι» λοιπόν…